Gần đây, nhiều nhà đầu tư nhận trái đắng khi mua phải đất nền tại các dự án “ma”, một số người mua phải đến chính quyền địa phương kêu cứu. Thậm chí, tại một số khu đô thị đã phân lô bán nền, chủ đầu tư không buộc người mua xây dựng theo tiến độ dẫn đến bỏ hoang nhiều nơi. Theo các chuyên gia, nên xóa bỏ hình thức phân lô, bán nền ở các khu đô thị.
Bộ Xây dựng từng cấm
Trước đây, để hạn chế tình trạng doanh nghiệp ngang nhiên rao bán dự án “ma”, Bộ Xây dựng đề xuất với Thủ tướng Chính phủ bỏ hình thức chia lô, bán nền trong các dự án phát triển nhà ở tại đô thị.
Bộ Xây dựng đề xuất quy định chủ đầu tư phải có trách nhiệm: Hoàn thiện nhà ở trước khi bàn giao cho khách hàng; Xây dựng chế tài xử phạt các chủ đầu tư bán nhà xây thô và không thực hiện tốt việc xây dựng hạ tầng kỹ thuật đồng bộ; Nghiên cứu ban hành chính sách thuế đủ mạnh để hạn chế tình trạng đầu cơ nhà, đất mà không đưa vào sử dụng gây lãng phí và làm mất mỹ quan đô thị. Lãnh đạo Bộ Xây dựng thời kỳ đó chỉ rõ: Nếu không làm mạnh việc xóa bỏ phân lô, bán nền (gốc rễ của đầu cơ) thì rủi ro và thiệt hại sẽ luôn rơi vào người tiêu dùng. Nếu để chia lô, bán nền tiếp thì doanh nghiệp có lợi nhưng phát triển đô thị không thành…
Thế nhưng Bộ Xây dựng lại thay đổi quan điểm, cho phép phân lô, bán nền từ năm 2014. Cụ thể, tại Thông tư liên tịch số 20 được Bộ Xây dựng và Bộ Nội vụ ban hành hướng dẫn một số nội dung của Nghị định 11 (hiệu lực từ 5/1/2014) quy định: Khu vực (đã đầu tư hạ tầng), chủ đầu tư được chuyển quyền sử dụng đất cho người dân tự xây nhà. Đó có thể là phần đất thuộc nhiều dự án, một dự án hoặc một phần trong dự án. Như vậy có nghĩa là chủ đầu tư được phép phân lô, bán nền tại khu đô thị đã làm hạ tầng.
Ông Nguyễn Trọng Ninh, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường Bất động sản cho biết, pháp luật hiện hành cho phép việc phân lô, bán nền. Cụ thể, Nghị định 11 quy định phân lô, bán nền phải có sự kiểm soát của nhà nước. Tuy nhiên, theo ông Ninh, những dự án phân lô, bán nền trái quy định vi phạm cả Luật Đất đai, Luật Nhà ở, và Luật Kinh doanh bất động sản. Bộ Xây dựng sẽ kiểm tra, thanh tra những dự án và xử lý những vi phạm của chủ đầu tư.
Hệ lụy lớn tạo “sốt ảo”
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) cho biết, trong những năm gần đây tái xuất hiện tình trạng phân lô bán nền tràn lan và các đợt sốt ảo giá đất tại một số địa phương. Trong đó, có nhiều khu đất nông nghiệp, đất trồng cây cao su, đất không được quy hoạch là đất ở, bị phân lô tách thửa trái pháp luật để bán. Thực trạng này dẫn đến nhiều người bị lừa đảo, bị thiệt hại rất lớn; làm phá vỡ quy hoạch phát triển đô thị của địa phương, gây trở ngại trong thu hút các nhà đầu tư dự án lớn do giá đất đã bị đẩy lên quá cao.