Hà Nội vừa ban hành quyết định phân cấp sâu rộng nhiều nội dung thuộc lĩnh vực xây dựng và quản lý đô thị cho Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã. Theo đó, các Phòng chuyên môn cấp xã sẽ thẩm định báo cáo đầu tư, thiết kế dự án do Chủ tịch UBND cấp xã phê duyệt/ủy quyền, đồng thời cấp giấy phép xây dựng cho các công trình cấp III trở xuống và toàn bộ nhà ở riêng lẻ.
UBND cấp xã cũng được mở rộng thẩm quyền quản lý chất lượng công trình xây dựng từ cấp II trở xuống, bao gồm kiểm tra nghiệm thu, giám định nguyên nhân sự cố và xử lý công trình có dấu hiệu mất an toàn. Đặc biệt, cấp xã sẽ chịu trách nhiệm toàn diện trong quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn, trừ một số công trình bí mật nhà nước hoặc khu công nghiệp/công nghệ cao. Ngoài ra, cấp xã còn được cấp phép chặt hạ, dịch chuyển cây xanh thuộc phạm vi quản lý sau đầu tư của mình.
Mới đây, Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội, dưới sự ký kết của Chủ tịch Vũ Đại Thắng, đã ban hành một quyết định quan trọng, thực hiện phân cấp sâu rộng nhiều nội dung thuộc lĩnh vực xây dựng và quản lý đô thị trên địa bàn thành phố.
Thẩm quyền và trách nhiệm quản lý trật tự xây dựng đối với các công trình tại địa phương được giao phó hoàn toàn cho UBND cấp xã.
Theo quy định mới, các Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị (hoặc Phòng Kinh tế) tại cấp xã sẽ đóng vai trò chủ chốt trong việc thẩm định, hoặc thẩm định điều chỉnh báo cáo nghiên cứu khả thi, báo cáo kinh tế – kỹ thuật dự án đầu tư xây dựng, cũng như thiết kế triển khai sau thiết kế cơ sở cho hai nhóm dự án cụ thể.
Thứ nhất, là các dự án do chính Chủ tịch UBND cấp xã phê duyệt đầu tư theo thẩm quyền, không giới hạn bởi nhóm hay cấp công trình.
Thứ hai, bao gồm những dự án được Chủ tịch UBND Thành phố ủy quyền cho Chủ tịch UBND cấp xã ra quyết định đầu tư, đồng thời giao UBND cấp xã đảm nhiệm vai trò chủ đầu tư.
Về công tác cấp phép xây dựng, UBND cấp xã được trao quyền cấp giấy phép đối với các công trình từ cấp III trở xuống và toàn bộ nhà ở riêng lẻ trên địa bàn quản lý, tuân thủ theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Nghị định số 140/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ.
Đáng chú ý, đối với nhà ở riêng lẻ trải dài trên địa bàn từ hai đơn vị hành chính cấp xã trở lên, việc xác định thẩm quyền cấp phép xây dựng sẽ căn cứ vào địa chỉ của lối vào chính của công trình.
Ngược lại, Sở Xây dựng sẽ đảm nhiệm việc cấp Giấy phép xây dựng cho các công trình cấp đặc biệt, cấp I, cấp II, cùng các công trình thuộc dự án đầu tư xây dựng nằm trên phạm vi hai đơn vị hành chính cấp xã trở lên.
Một điểm nhấn mới trong quyết định này là việc mở rộng thẩm quyền cho cấp xã trong quản lý nhà nước về chất lượng công trình xây dựng, bao gồm cả việc kiểm tra công tác nghiệm thu.
Công tác quản lý chất lượng sẽ được áp dụng đối với các công trình xây dựng từ cấp II trở xuống thuộc địa bàn quản lý của cấp xã.
Cụ thể, cấp xã sẽ tiến hành kiểm tra công tác nghiệm thu đối với các công trình từ cấp II trở xuống sử dụng vốn đầu tư công, do Chủ tịch UBND cấp xã quyết định đầu tư hoặc được ủy quyền quyết định đầu tư theo quy định pháp luật hiện hành.
Hơn nữa, trong trường hợp công trình từ cấp II trở xuống trên địa bàn quản lý xảy ra sự cố, cấp xã sẽ giữ vai trò chủ trì trong việc tổ chức giám định nguyên nhân và đưa ra giải pháp xử lý. Đồng thời, cấp xã cũng chịu trách nhiệm tổ chức xử lý các công trình xây dựng từ cấp II trở xuống có dấu hiệu mất an toàn, gây nguy hiểm cho quá trình khai thác và sử dụng thuộc phạm vi quản lý của mình.
Đặc biệt, về trật tự xây dựng, lãnh đạo Thành phố Hà Nội đã giao phó trách nhiệm toàn diện cho UBND cấp xã trong việc quản lý trật tự xây dựng đối với tất cả các công trình trên địa bàn, ngoại trừ các công trình có tính chất bí mật nhà nước và các dự án trong khu công nghiệp, công nghệ cao.
Mở rộng sang lĩnh vực quản lý đô thị, UBND cấp xã được trao quyền cấp phép chặt hạ, dịch chuyển cây xanh do chính cấp xã quản lý sau đầu tư, áp dụng cho những trường hợp yêu cầu giấy phép theo quy định đối với cây xanh đô thị.
