Tuyến cao tốc Bắc – Nam qua Hà Tĩnh đi vào hoạt động đã mang lại những chuyển biến tích cực, song đà tăng trưởng của tỉnh vẫn đối mặt với rào cản lớn. Các đại biểu HĐND tỉnh nhất trí rằng vướng mắc về quy hoạch và hạ tầng là trở ngại chính, khiến nhiều xã, phường thiếu quy hoạch sử dụng đất được phê duyệt, gây khó khăn cho giải phóng mặt bằng, thu hút đầu tư và mở rộng hạ tầng. Tình trạng chậm trễ quy hoạch không chỉ làm mất cơ hội phát triển, mà còn khiến doanh nghiệp e ngại rủi ro pháp lý và bỏ lỡ nguồn thu quan trọng. Để khắc phục, Hà Tĩnh cần khẩn trương hoàn thiện quy hoạch chung cho các xã sau sáp nhập, rà soát quy hoạch ngành, đồng thời phát triển đồng bộ hệ thống logistics, cảng biển và trục ven biển nhằm khai thác hiệu quả lợi thế địa lý. Quy hoạch được xem là yếu tố chiến lược để tạo dư địa mới và niềm tin cho doanh nghiệp, định hình hướng phát triển bền vững.
Trong bối cảnh tuyến cao tốc Bắc – Nam đoạn qua Hà Tĩnh vừa được thông xe, những chuyển biến tích cực đã bắt đầu hiện hữu rõ nét. Tại nút giao Quốc lộ 12C, dòng chảy giao thông với các đoàn xe container và xe khách liên tỉnh trở nên sôi động, nhộn nhịp.
Tuy nhiên, đà tăng trưởng của Hà Tĩnh vẫn đang đối mặt với nhiều rào cản đáng kể.
Tuyến cao tốc Bắc – Nam qua Hà Tĩnh đã được thông xe từ cuối tháng 4/2025.
Tại kỳ họp thứ 34 của HĐND tỉnh khóa XVIII diễn ra vào ngày 9/12, các đại biểu đã nhất trí nhận định rằng, để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số từ năm 2026 trở đi, tỉnh Hà Tĩnh cần cấp bách “giải tỏa” những vướng mắc về quy hoạch và hạ tầng.
Ông Phan Tấn Linh, Phó chủ nhiệm Thường trực UBKT Tỉnh ủy, đã thẳng thắn chỉ ra rằng: Nhiều xã, phường mong muốn phát triển nhưng lại thiếu quy hoạch sử dụng đất được phê duyệt, dẫn đến tình trạng bị động trong công tác giải phóng mặt bằng, thu hút đầu tư cũng như mở rộng các công trình hạ tầng thiết yếu. Ông Linh nhấn mạnh: “Quy hoạch chậm trễ một ngày là đánh mất một bước tiến phát triển”.
Điển hình là trường hợp của Can Lộc. Địa phương này sở hữu lợi thế quỹ đất sạch dọc các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ, song việc thiếu quy hoạch được phê duyệt đã khiến các dự án kêu gọi đầu tư vào hạ tầng thương mại dịch vụ gặp nhiều dang dở. Thực trạng này không chỉ làm chính quyền cơ sở thiếu nguồn lực mà còn khiến doanh nghiệp e ngại rủi ro pháp lý, bỏ lỡ cơ hội tạo nguồn thu quan trọng cho địa phương.
Hà Tĩnh cần đẩy nhanh công tác quy hoạch, tạo điều kiện thuận lợi để sớm xây dựng và khai thác các khu tiện ích, trung tâm logistics, điểm tập kết và giao thương hàng hóa tại các nút giao thông với cao tốc.
Mở rộng góc nhìn, nhiều ý kiến tại nghị trường đã đề xuất tỉnh cần khẩn trương hoàn thiện quy hoạch chung cho các xã sau sáp nhập, đồng thời rà soát, điều chỉnh các quy hoạch ngành nhằm tránh chồng chéo, tạo hành lang pháp lý minh bạch cho sự phát triển của đô thị, nông nghiệp và công nghiệp.
Ông Nguyễn Việt Hùng, Chủ tịch HĐND xã Thạch Hà, nhận định: Việc hoàn thành cao tốc Bắc – Nam đã mở ra vô vàn cơ hội mới. Tuy nhiên, Hà Tĩnh cần kịp thời khai thác tiềm năng này để hình thành hệ thống logistics, các trung tâm giao thương hàng hóa tại các nút giao, từ đó biến lợi thế địa lý thành động lực kinh tế mạnh mẽ.
Tại các vùng ven biển như Thạch Hà, Cẩm Xuyên hay Lộc Hà, nhiều bến cá và khu neo đậu hiện đang trong tình trạng quá tải nghiêm trọng, trong khi dịch vụ hậu cần nghề cá vẫn còn rời rạc, chưa phát huy hiệu quả.
Để củng cố vị thế trung tâm trung chuyển hàng hóa của khu vực Bắc Trung Bộ, ông Đặng Trần Phong, Phó giám đốc Sở Tài chính, đã kiến nghị tỉnh phải quy hoạch đồng bộ trục ven biển Kỳ Anh – Thiên Cầm – Lộc Hà – Nghi Xuân, đồng thời phát triển các cảng biển, kho bãi thông minh và dịch vụ hậu cảng hiện đại.
Ông Đặng Văn Thành, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Hà Tĩnh, thông tin: “Trước đây, tất cả các huyện cũ đều đã có quy hoạch vùng; các đô thị như thành phố Hà Tĩnh, thị xã Kỳ Anh, thị xã Hồng Lĩnh cũng đã có quy hoạch chung đô thị. Trong nội đô, tỷ lệ phủ kín quy hoạch phân khu đạt khoảng 63%.
Ở cấp xã, hầu hết đều đã có quy hoạch chung. Nguyên tắc của tỉnh khi sáp nhập là kế thừa các quy hoạch hiện hành, nhưng phải tiến hành rà soát kỹ lưỡng trước khi lập quy hoạch mới, dựa trên đề xuất tham mưu từ Sở Xây dựng”.
Ông Thành cho biết thêm: “Hiện tại, tỉnh đang tập trung lập quy hoạch khu vực thành phố Hà Tĩnh (cũ) mở rộng; một số xã thuộc huyện Nghi Xuân cũ cũng đang được lập quy hoạch mới nhằm phù hợp với định hướng phát triển trong giai đoạn tới.
Đối với các xã còn lại, sẽ tiếp tục kế thừa quy hoạch đã có và thực hiện điều chỉnh cục bộ nếu cần thiết trong quá trình phát triển. Tuy nhiên, về tầm nhìn dài hạn, việc tất cả các xã phải lập quy hoạch riêng là bắt buộc để phân định rõ không gian phát triển, tạo nền tảng vững chắc cho việc kêu gọi đầu tư. Những xã có tiềm lực sẽ được ưu tiên lập quy hoạch mới ngay lập tức”.
Như vậy, câu chuyện về quy hoạch không chỉ đơn thuần là “vẽ lại bản đồ phát triển” mà mang ý nghĩa chiến lược sâu sắc: khai phóng dư địa mới, tạo dựng cơ sở vững chắc cho niềm tin của doanh nghiệp, và định hình hướng đi rõ ràng cho sự phát triển của hạ tầng và đô thị.
